ამ პოსტში ვისაუბრებთ, თუ როგორ შეგიძლიათ სახლის ქსელი დააყენოთ და გააძლიეროთ მისი უსაფრთხოება. ეს რჩევები, ისევე როგორც წინა პოსტში, მარტივი ენითაა დაწერილი და დამწყებებისთვისაც გასაგები იქნება.
რატომ არის მნიშვნელოვანი უსაფრთხო სახლის ქსელი?
თანამედროვე სამყაროში ჩვენი სახლები სავსეა ჭკვიანი მოწყობილობებით – ტელევიზორები, კამერები, თერმოსტატები და სხვა. ყველა მათგანი ინტერნეტთან არის დაკავშირებული. თუ თქვენი ქსელი არ არის დაცული, ამ მოწყობილობებზე წვდომა შეიძლება მიიღონ არაავტორიზებულმა პირებმა. ეს საფრთხეს უქმნის თქვენს პირად მონაცემებსა და კონფიდენციალურობას. კარგი უსაფრთხოების სისტემა გიცავთ კიბერშეტევებისგან, არასასურველი წვდომისგან და უზრუნველყოფს თქვენი მონაცემების უსაფრთხოებას.
რა დაგჭირდებათ?
სანამ დავიწყებთ, მოდით, ვნახოთ, რა ძირითადი მოწყობილობები და ცოდნა დაგჭირდებათ:
როუტერი: ეს არის მოწყობილობა, რომელიც ინტერნეტს ავრცელებს თქვენს სახლში.
მოდემი: (ხშირად ინტეგრირებულია როუტერში) ეს უზრუნველყოფს ინტერნეტ პროვაიდერთან კავშირს.
ქსელის კაბელები (Ethernet): საჭიროა მოწყობილობების სადენიანი კავშირისთვის.
თქვენი მოწყობილობები: კომპიუტერები, ტელეფონები, ჭკვიანი ტელევიზორები და ა.შ.
ნაბიჯი 1: როუტერის სწორად დაყენება
მოწყობილობების შეერთება:
შეაერთეთ მოდემი ინტერნეტის წყაროსთან (მაგალითად, კედლის განყოფილებასთან, საიდანაც ინტერნეტი შემოდის).
Ethernet კაბელით შეაერთეთ მოდემი როუტერთან (როუტერზე ხშირად არის სპეციალური პორტი, რომელიც WAN ან Internet-ით არის მონიშნული).
შეაერთეთ როუტერი დენის წყაროსთან და ჩართეთ.
როუტერის მართვის გვერდზე შესვლა:
თქვენი კომპიუტერი ან ტელეფონი შეაერთეთ როუტერთან (სადენიანი კაბელით ან Wi-Fi-ით – საწყისი Wi-Fi სახელი და პაროლი ხშირად როუტერის ქვედა მხარეს აწერია).
გახსენით ბრაუზერი (Chrome, Firefox) და მისამართის ველში ჩაწერეთ როუტერის IP მისამართი. ეს მისამართი ხშირად არის 192.168.1.1 ან 192.168.0.1. ეს ინფორმაცია ასევე მითითებული იქნება როუტერის სტიკერზე ან მის სახელმძღვანელოში.
შეიყვანეთ მომხმარებლის სახელი და პაროლი. ნაგულისხმევი მონაცემები ხშირად არის admin/admin ან admin/password. მნიშვნელოვანია: როგორც კი შეხვალთ, მაშინვე შეცვალეთ ეს ნაგულისხმევი პაროლები!
ნაბიჯი 2: Wi-Fi ქსელის კონფიგურაცია და უსაფრთხოება
ეს ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია თქვენი ქსელის დაცვისთვის.
შეცვალეთ Wi-Fi ქსელის სახელი (SSID):
როუტერის მართვის გვერდზე იპოვეთ განყოფილება „Wireless“ ან „Wi-Fi“.
შეცვალეთ ქსელის სახელი (SSID) ისე, რომ ის იყოს თქვენთვის ადვილად ამოსაცნობი, მაგრამ არ შეიცავდეს პირად ინფორმაციას.
დააყენეთ ძლიერი პაროლი (Passphrase):
აირჩიეთ WPA2-PSK (AES) ან WPA3 დაშიფვრის მეთოდი. ეს არის ყველაზე უსაფრთხო ვარიანტები.
მოიფიქრეთ ძლიერი პაროლი – მინიმუმ 12-16 სიმბოლო, რომელიც მოიცავს დიდ და პატარა ასოებს, ციფრებს და სპეციალურ სიმბოლოებს (!@#$%^&*). მოერიდეთ მარტივ, ადვილად გამოსაცნობ პაროლებს, როგორიცაა თქვენი სახელი ან დაბადების თარიღი.
გამორთეთ WPS (Wi-Fi Protected Setup):
WPS-ის ფუნქცია, თუმცა მოსახერხებელია, დაუცველია შეტევების მიმართ. უმჯობესია მისი გამორთვა როუტერის პარამეტრებში.
განაახლეთ როუტერის პროგრამული უზრუნველყოფა (Firmware):
როუტერის მწარმოებლები რეგულარულად უშვებენ განახლებებს, რომლებიც აუმჯობესებენ უსაფრთხოებას და ასწორებენ ხარვეზებს. იპოვეთ „Firmware Update“ განყოფილება თქვენი როუტერის პარამეტრებში და შეამოწმეთ განახლებები.
ნაბიჯი 3: დამატებითი უსაფრთხოების რჩევები
შეცვალეთ როუტერის ადმინისტრატორის პაროლი: ეს უკვე აღვნიშნეთ, მაგრამ კიდევ ერთხელ ვიმეორებთ, რადგანაც ეს უმნიშვნელოვანესი ნაბიჯია.
გამორთეთ დისტანციური წვდომა (Remote Access): თუ არ გჭირდებათ თქვენს როუტერზე წვდომა სახლის გარეთ ყოფნისას, გამორთეთ ეს ფუნქცია. ის ხშირად უსაფრთხოების რისკებს შეიცავს.
Firewall (ფაირვოლი): თქვენს როუტერს აქვს ჩაშენებული ფაირვოლი, რომელიც ფილტრავს შემომავალ და გამავალ ტრაფიკს. დარწმუნდით, რომ ის ჩართულია.
შეცვალეთ ნაგულისხმევი მომხმარებლის სახელები/პაროლები ჭკვიან მოწყობილობებზე: თუ გაქვთ ჭკვიანი კამერები, თერმოსტატები ან სხვა მოწყობილობები, შეცვალეთ მათი ნაგულისხმევი პაროლები.
გამოიყენეთ სტუმრის ქსელი (Guest Network): ბევრ როუტერს აქვს სტუმრის ქსელის შექმნის შესაძლებლობა. ეს ცალკე ქსელია, რომელსაც შეუძლია ინტერნეტთან წვდომა, მაგრამ ვერ ხედავს თქვენს სხვა მოწყობილობებს. გამოიყენეთ ის სტუმრებისთვის, რათა დაიცვათ თქვენი ძირითადი ქსელი.
იყავით ფრთხილად უცნობ Wi-Fi ქსელებთან: საჯარო Wi-Fi ქსელები (კაფეებში, აეროპორტებში) ხშირად დაუცველია. მოერიდეთ მათზე მგრძნობიარე ინფორმაციის (ბანკის ანგარიშები) გამოყენებას.
განაახლეთ ოპერაციული სისტემები და პროგრამები: დარწმუნდით, რომ თქვენს კომპიუტერებზე, ტელეფონებსა და სხვა მოწყობილობებზე დაყენებულია უახლესი განახლებები. ეს მოიცავს როგორც ოპერაციულ სისტემას (Windows, macOS, Android, iOS), ასევე ყველა აპლიკაციას.
ამ მარტივი ნაბიჯებით მნიშვნელოვნად გააძლიერებთ თქვენი სახლის ქსელის უსაფრთხოებას და დაიცავთ თქვენს მონაცემებს.
